Vanaf begin april is de uitbraak van knokkelkoorts, ook wel dengue genoemd, op Curaçao in het nieuws. Dit is een infectieziekte die wordt overgedragen door muggen. De ziekte is altijd al aanwezig geweest op het eiland maar recent is er een toename van het aantal besmettingen op de populaire vakantiebestemming.
Er is geen reden tot paniek, echter wordt wel aangeraden om anti-muggenspray op basis van DEET te gebruiken, in de avond een lange broek en lange mouwen te dragen en te slapen onder een klamboe.
Ook Brazilië kampt al enkele maanden met een flinke stijging van besmettingen met knokkelkoorts onder de bevolking. Hier is het zo heftig dat zelfs de noodtoestand werd afgekondigd. Inmiddels hebben ruim een miljoen mensen een besmetting opgelopen en er zijn ook mensen aan overleden.
Knokkelkoorts is de meest voorkomende door muggen overgebrachte virale infectieziekte. Jaarlijks worden wereldwijd ongeveer 400 miljoen mensen ermee besmet. In minder dan 1 procent van de gevallen overlijden mensen eraan.
De sterke toename van het aantal denguegevallen in Brazilië komt mogelijk door de vele regenval. In combinatie met de hoge temperaturen van de laatste maanden zorgt dit ervoor dat de gelekoortsmug (Aedes aegypti) het virus makkelijk kan overdragen.
Typen knokkelkoortsvirussen
Er zijn vier typen knokkelkoortsvirussen. Het is ook mogelijk om meerdere malen knokkelkoorts te krijgen. Wie al eerder een knokkelkoortsinfectie heeft gehad is levenslang beschermd tegen dat specifieke type virus, maar niet tegen de andere types.
Als je een tweede keer een infectie krijgt met een ander type van deze infectieziekte, dan is er een kans dat dit heftiger verloopt.
Ondanks dat er nu wel een vaccinatie verkrijgbaar is, is er nog geen behandeling tegen knokkelkoorts. Als je denkt dat je voor de tweede knokkelkoorts hebt, is het belangrijk om zo snel mogelijk een arts te raadplegen.
Symptomen van knokkelkoortsinfectie
Er bestaat geen specifieke behandeling voor dengue-infectie. Vroegtijdige detectie en toegang tot passende gezondheidszorg voor casemanagement kunnen echter de sterfte terugdringen, evenals snelle detectie van ernstige gevallen van knokkelkoorts en tijdige verwijzingen naar tertiaire gezondheidszorginstellingen.
De meeste mensen met knokkelkoorts hebben milde of geen symptomen en zullen binnen 1 à 2 weken beter worden. Personen die voor de tweede keer besmet raken, lopen een groter risico op ernstige knokkelkoorts. Ernstige symptomen komen vaak nadat de koorts is verdwenen, zoals:
Vaccin tegen knokkelkoorts voor het eerst in Nederland beschikbaar
In Nederland is er sinds kort een vaccin tegen knokkelkoorts beschikbaar. Tot nu toe was in Nederland geen vaccin of medicatie tegen knokkelkoorts te krijgen en kon je je alleen beschermen tegen de ziekte door bedekkende kleding te dragen en muggenwerende middelen zoals DEET te gebruiken.
Eind vorig jaar keurde het Europese Geneesmiddelenagentschap een vaccin tegen knokkelkoorts goed. De vaccinatie kost rond de honderd euro en kan via de gebruikelijke aanbieders worden besteld. Er zijn echter wel mogelijke bijwerkingen van de vaccinatie zoals pijn op de injectieplaats, hoofdpijn, slap gevoel en infecties van keel of neus.
Toename aantal muggen wereldwijd
Hoewel klimaatverandering zeker een rol speelt, hebben onderzoekers vastgesteld dat de verstedelijking en de teloorgang van het nu verboden insecticide DDT de meest invloedrijke rol speelden, in tegenstelling tot wat eerder werd gedacht.
Het blijkt dat sommige soorten muggen, waaronder de muggen die vaak ziekten verspreiden, experts zijn geworden in het aanpassen aan door de mens gecreëerde habitat.
Wereldwijd is de kans op een besmetting met knokkelkoorts door een beet van de gelekoortsmug verachtvoudigd naar tussen de 100 en 400 miljoen besmettingen. Naast knokkelkoorts worden er ook andere ziektes overgedragen door de beet van een besmette mug zoals zika, malaria, gele koorts, chikungunya en westnijlziekte.
Veilig reizen met de juiste bescherming
Hoewel bovenstaande cijfers weliswaar zorgelijk zijn, is er geen reden tot paniek en blijft reizen naar gebieden waar deze ziektes voorkomen goed te doen. Belangrijk is echter wel om je goed voor te bereiden op een dergelijke reis. Denk hierbij aan vaccinaties die je kunt verkrijgen voor malaria, gele koorts en nu dus ook knokkelkoorts. Voor zika, chicungunya en westnijlziekte bestaan nog geen vaccinaties.
Daarnaast zijn er bewezen middelen die goed helpen om de kans op een beet door een besmette mug zo klein mogelijk te maken:
